ผมเคยสงสัยว่าทำไมคนอกหักชอบฟังเพลงเศร้า แทนที่จะฟังเพลงสนุกๆ เพื่อทำให้รู้สึกดีขึ้น เรื่องนี้ถูกอธิบายด้วยเหตุผลทางจิตวิทยาอย่างนี้ครับ
1. เป็นการปลดปล่อยอารมณ์ (Catharsis Effect)
การฟังเพลงเศร้าทำให้คนอกหักสามารถระบายความรู้สึกออกมาได้ง่ายขึ้น คล้ายกับการร้องไห้ที่ช่วยให้เรารู้สึกโล่งและผ่อนคลายมากขึ้น
2. การรู้สึกว่า “ไม่ใช่แค่เราที่เป็นแบบนี้”
เพลงเศร้ามักมีเนื้อหาที่เกี่ยวกับความรักที่ล้มเหลวหรือความเจ็บปวดจากการสูญเสีย การฟังเพลงที่สื่อถึงความรู้สึกคล้ายกับที่เรากำลังเผชิญอยู่ทำให้เรารู้สึกว่าไม่ได้อยู่คนเดียว
3. การเข้าใจและยอมรับความรู้สึกของตัวเอง
บางครั้ง การพยายามหนีจากความเศร้าอาจทำให้เรารู้สึกแย่กว่าเดิม การฟังเพลงเศร้าช่วยให้เรายอมรับอารมณ์ของตัวเองและเผชิญกับมันอย่างเป็นธรรมชาติ
4. เสียงเพลงช่วยกระตุ้นสารเคมีในสมอง
แม้ว่าเพลงเศร้าจะทำให้รู้สึกเศร้ามากขึ้นในช่วงแรก แต่ในขณะเดียวกัน การฟังเพลงจะทำให้สมองหลั่งสารเคมีหลายชนิดที่มีผลต่ออารมณ์และความรู้สึกอื่นๆตามมา ได้แก่
4.1 โดปามีน (Dopamine) – สารแห่งความสุข
ถ้าเรารู้สึกอินกับเพลงที่ชอบ สมองจะหลั่งโดปามีน ซึ่งเป็นสารที่เกี่ยวข้องกับความสุขและความพึงพอใจ ทำให้เรารู้สึกดีขึ้นในขณะที่รับฟัง
4.2 ออกซิโทซิน (Oxytocin) – สารแห่งความผูกพัน
ช่วยกระตุ้นความรู้สึกเห็นอกเห็นใจ ซึ่งอาจจะช่วยให้เรารู้สึกได้รับการปลอบโยนและเข้าใจตนเองมากขึ้น
4.3 เซโรโทนิน (Serotonin) – สารควบคุมอารมณ์
แม้ว่าเพลงเศร้าจะทำให้เรารู้สึกหดหู่ แต่หลังจากนั้นร่างกายจะพยายามปรับสมดุลอารมณ์โดยการหลั่ง เซโรโทนิน ซึ่งช่วยให้เราคลายความเศร้าและรู้สึกสงบขึ้น
4.4 เอ็นดอร์ฟิน (Endorphins) – สารบรรเทาความเจ็บปวด
เมื่อเราฟังเพลงที่กระตุ้นอารมณ์ สมองอาจปล่อย เอ็นดอร์ฟิน ซึ่งช่วยลดความเจ็บปวดทางใจ บรรเทาความเครียด ทำให้รู้สึกโล่งใจขึ้น
เห็นอย่างนี้แล้ว ก็ยืนยันได้แล้วว่าการฟังเพลงเศร้าช่วยเยียวยาคนอกหักได้จริง แต่ในขณะเดียวกันก็อย่าลืมว่า เมื่อไรที่เราเคลิ้มไปกับเพลง คลื่นสมองจะลดลงจนถึงระดับที่จิตบันทึก‘คำสั่ง’ (ซึ่งก็คือเนื้อเพลง) ลงไปในจิตใต้สำนึก ซึ่งจิตใต้สำนึกนี้จะเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมของเราต่อไปในอนาคต ดังนั้นการฟังเพลงเศร้ามากเกินไป อาจทำให้จิตใต้สำนึกบันทึกความเศร้าว่าเป็นความงาม และชี้นำให้เรามีพฤติกรรมที่จะมุ่งสู่ความอกหักครั้งต่อไป เพื่อเสพความงามจากความเศร้านี้อีกอย่างไม่รู้ตัว